Alternatieven voor Goodreads
Er kunnen vele redenen zijn waarom je een website als goodreads gebruikt. Ik zelf heb er ook een account, en ik vind het prettig om een overzicht te hebben van boeken die je gelezen hebt. Vooral ook, omdat ik veel van mijn papieren boeken weer weg geef, of in een minibieb zet. Het is dan aardig om nog eens in je “boekenkast” te kunnen kijken naar de boeken die je gelezen hebt, al heb je die zelf niet meer in je bezit. Ook statistieken van het aantal gelezen boeken, of zelfs je gelezen pagina's zijn in te zien als je dat zou willen. Daarnaast is het voor veel mensen leuk om gelezen boeken te delen op social media, of op Goodreads zelf. Er zijn echter ook redenen om Goodreads te dumpen. Doordat Goodreads weinig controle uitoefent op het aanmelden voor accounts komen er nogal vaak leugens en haatberichten in de reviews of forums voor, of afpersingen van auteurs door te dreigen met een lading negatieve reviews. En al heb ik zelf niet zo'n last van trollen, eraan meewerken wil ik nu eenmaal ook niet.
Ik heb een aantal alternatieven bekeken en sommige zelfs even geprobeerd. Het lijstje hiervan met een korte beschrijving vind je aan het eind van dit blogje. Zo kun je ze zelf ook bekijken en voor jezelf bepalen of je deze interessant genoeg vindt om uit te proberen.
Van Goodreads naar Calibre
UIteindelijk heb ik gekozen voor een eenvoudige optie, voor Calibre, op mijn eigen computer en niet op de computer van iemand anders: in de cloud. Dit boeken-catalogus programma is in eerste instantie bedoeld voor e-books. Het catalogiseert e-books, en met een dubbelklik op de titel open je het bijbehorende e-book. Maar je kunt ook papieren boeken toevoegen aan dit programma, alleen zal een dubbelklik op de titel niet op een magische manier jouw papieren boek gaan openen. 
Er zijn verschillende manieren om die papieren boeken toe te voegen: via ISBN, via auteur of titel bijvoorbeeld. Via ISBN lijkt me het meest betrouwbaar. Je kunt dit handmatig doen. Maar ik gebruik de export van Goodreads om de ISBN nummers in Calibre in een nieuwe lege catalogus te importeren. Deze export vanuit Goodreads kun je in een spreadsheet inladen. Eventueel filter je deze boeken op “gelezen” (het veld “Date read” is niet leeg). Kopieer de kolom met ISBN nummers uit het spreadsheet en plak ze in het importscherm van Calibre. Ik heb dit eerder eens wat uitgebreider beschreven.
Kopieer ISBNummers van spreadsheet naar Calibre
Je ziet dan een aantal boeken zonder titels of covers. Dat ziet er raar uit.
Selecteer dan alle boeken en kies in het menu “Edit metadata” voor “Download metadata en covers”. Calibre gaat dan aan de slag om de boeken te importeren, en de metadata en de omslag erbij te zoeken.
Download bijbehorende metadata
Vervolgens kun je kiezen of je dit werkelijk in de database wil stoppen. In mijn geval is er een aantal boeken waarvan Calibre de cover niet kon vinden. Om te voorkomen dat dit er heel veel worden kun je het aantal websites waar de covers worden gezocht uitbreiden. Je doet dit bij de optie “configure download”.
Mocht je die uitbreiding vergeten zijn, net als ik, dan kun je dat ook nog achteraf doen. Als je het vinkje aanzet dat aangeeft dat je de boeken met onvolledige data wil zien, dan krijg je daarna een selectie met marked:true in de zoekbalk. Deze selectie van boeken waar nog wat mee aan de hand is, kun je dan handmatig aanpassen. Er kunnen namelijk nog een paar boeken overblijven die niet in worldcat.org gevonden worden. Bij mij waren dat er acht.
Statistieken
Overzichten uit een database kun je alleen krijgen als je de goede gegevens erin stopt. Als je statistieken wil zien per jaar of aantal pagina's dan zul je deze gegevens moeten aanvullen als ze er nog niet zijn. Met name de datum dat je het boek gelezen hebt zul je zelf moeten invullen vanuit de gegevens uit Goodreads. Dan pas kun je een jaaroverzicht krijgen van de boeken die je gelezen hebt. In Calibre zelf heb je geen standaard-veldje dat de datum aangeeft dat het boek gelezen is. Daarom zul je die zelf moeten aanmaken.
Als je alles netjes klaar hebt zijn er allerlei overzichten te maken. Bijvoorbeeld het jaaroverzicht over 2021.
Calibre is erg flexibel, en je bent niet afhankelijk van de mogelijkheden die website eigenaren je bieden, of later wellicht intrekken als je niet meegaat met hun vernieuwde voorwaarden. Met het toevoegen van kolommen in de metadata, geef je jezelf ook meer mogelijkheden om overzichten te maken. Je kunt bepaalde tags gaan gebruiken voor rubricering. Voor mij is het voldoende gewoon een overzichtje van de laatste boeken te hebben, en eventueel een jaaroverzichtje. En dat is zo erg gemakkelijk bij te houden, zonder in te loggen op een website.
Overzicht boekensites en boekensoftware
- Hebban Een Nederlandstalige boekensite, nu eigendom van CPNB. Is gericht op lezersinteractie, maar biedt weinig overzichtsmogelijkheden. Heeft voor zover ik weet zelfs nog geen import- of exportfunctie, ondanks herhaaldelijk vragen van lezers. Terwijl dat geen overbodige luxe is. Toevoegen van Duitstalige boeken is niet mogelijk. En terwijl je profiel is af te schermen tegen zoekmachines, zijn je interacties op de site dat niet. Tip: gebruik een zonnebril als je allergisch bent voor infra-roze.
- Open library Een initiatief van het internet archive. Heeft een aantal van dezelfde functionaliteiten als Goodreads en Hebban: “Wil ik lezen”–, “Nu lezend”–, en “Gelezen”-lijstjes zijn te maken, maar ook eigen rubrieken zijn mogelijk. Heeft een importfunctie voor boeken van Goodreads, maar Nederlandstalige boeken worden weinig herkend. Duitse en Engelstalige boeken worden meestal wel herkend.
- Inventaire Geeft je de mogelijkheid je boekenkast bij te houden en in de gaten te houden aan wie je je boeken hebt uitgeleend. Er is echter geen leeslog-mogelijkheid, of het aangeven van de leesdatum is niet mogelijk. Overzichten zijn dan ook niet te maken. Wel leuk om een boek bij een ander te kunnen lenen, als dat niet meer te koop zou zijn. Er zijn echter nog niet veel gebruikers aangesloten. Men werkt er ook nog aan de mogelijkheid om je als gebruiker te kunnen aansluiten bij de “Fediverse” via het protocol “Activitypub”.
- Lib.reviews Een reviewsite die nu nog in ontwikkeling is. Een uitnodiging hiervoor is vereist.
- Librarything Indrukwekkende site voor lezers. Wordt door veel gebruikers bezocht. Boeken uit verschillende bibliotheken zijn toe te voegen. Niet alle bibliotheken kennelijk, want sommige oude Nederlandse boeken (De Franse Slag, Martin Bril) zijn er niet te vinden. Die is wel weer te vinden op Hebban bijvoorbeeld. De interface kan soms ingewikkeld overkomen.
- Rate.house Website om je mediaconsumpties te beoordelen en dat wereldkundig te maken. Boeken, films, tv, spellen kun je een “sterren-rating” geven. Aanbevelingen worden zo voor je samengesteld. Weinig nadruk op eigen statistieken.
- The Storygraph Een nette boekensite met een niet zo grote community. Importeren vanuit Goodreads is mogelijk. Voor geavanceerde overzichten en advertentievrije ervaring neem je een abonnement.
- Bookwyrm (Fedireads) Vrij nieuwe open source en nog niet uitontwikkelde boekensite in de fediverse onder het decentrale Activitypub protocol.
- Libreture Boekensite met name gericht op e-books. Mogelijkheid tot uploaden van ebooks.
- Getbksy Mobiele boeken-app voor op de smartphone, gericht op fysieke boeken. Met je mobiel is snel scannen van ISBN mogelijk. Lenen en uitlenen van boeken.
- Boeklezers Nederlandse lezers-site met de nadruk op sociaal contact.
- Book Crawler Catalogiseer app voor de iPhone.
- Libib Catalogiseerprogramma in de cloud. Breder dan alleen boeken. Films, games en muziek zijn te catalogiseren. Gratis versie met enkele beperkingen. Importmogelijkheid aanwezig.
- Collectorz Verschillende webapps en mobiele apps om films, boeken en muziek te catalogiseren.
- Calibre Computerprogramma om e-books te managen. Catalogiseren van fysieke boeken is mogelijk.