Nee, nee, nee, “Interoperabiliteit, nu!” is niet een leus die je op een spandoek zet. Toch is het belangrijk om stil te staan bij situaties die zo vanzelfsprekend lijken, maar dat misschien wel helemaal niet zijn. Een paar voorbeelden. Natuurlijk kun je geen Gilette mesjes in de houders van het Kruidvat klikken, of HP-inktpatronen in een Canon-printer schuiven. Dat heeft alles te maken met patentrecht en geld kunnen verdienen aan je uitvinding. Gelukkig kunnen we wel lampen van alle soorten merken in onze fitting draaien. Of banden van allerlei merken op onze auto of fiets monteren. Die zijn dan ook makkelijker te repareren en daarmee dus ook duurzamer. De fittingen en banden hebben standaardmaten en zijn daardoor interoperabel. Het is begrijpelijk dat mensen aan hun uitvinding willen verdienen en er voor zorgen dat anderen er niet mee aan de haal gaan. Maar deze bescherming heeft naar mijn mening ook zijn grenzen. Te veel op patentrecht leunen zorgt ervoor dat onze samenleving op kosten gejaagd wordt, en onze aarde extra vervuild wordt, omdat voor ieder uitvindinkje een apart product gemaakt wordt, dat vervolgens bijna niet te repareren valt. Weg gooien is het motto dan, en nieuw kopen bij dezelfde producent, de patenthouder.

Cory Doctorow is een bekende figuur in de wereld van internet en Silicon Valley. Hij is een activist die strijdt voor het liberaliseren van copyright wetten, is tegen DRM en een voorstander van de Creative Commons organisatie. Geen van zijn boeken zijn dan ook voorzien van DRM of een watermerk. In het voorwoord van dit boek en hier legt hij zijn standpunten hierover uit.

Een tijd geleden zag ik op tv tijdens een uitzending van De Wereld Draait Door enkele “boekdeskundigen” opperen dat, nu het e-book steeds populairder wordt, de 'echte' boeken specialer gemaakt zullen worden. Grote mooie boeken met hele schilderijen van illustraties werden er tijdens die uitzending getoond. Tot op heden zie ik er in de boekwinkel echter weinig van terug. De e-book verkopen stijgen nu ook niet meer zo spectaculair. Dat kan komen doordat een aantal grote bedrijven gestart is met ebook-abonnementen. Voor een tientje per maand mag je een heleboel boeken lezen, maar dan alleen onder een speciale verbinding met de winkel van het bedrijf. Het boek zelf kun je dan niet downloaden of opslaan en daarmee “in bezit nemen”. Maar het kan ook komen, doordat mensen, zoals ik, zich nu gaan realiseren dat met het kopen van e-books, je eigenlijk ook helemaal niets “in bezit neemt”. Het bedrijf waar je de e-books “gekocht” hebt, kan met een druk op de knop al je boeken verwijderen, of bepalen dat je ze in een bepaalde regio van de wereld niet mag lezen. Dat is rampzalig, tenminste, als je geen illegale backups van je ebooks gemaakt hebt. Maar een gewoon boek is en blijft je eigendom. En met name het feit dat je een fysiek boek gewoon kan weggeven of uitlenen, maakt het voor mij extra waardevol.

Een website is geen ebook. Met het standaard minimalistische uiterlijk van write.as komen die twee echter heel dicht bij elkaar. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de makers van write.as nu een nieuwe mogelijkheid aanbieden, om van je website direct een ebook te maken. Dat kan, door achter je website de tekens “/.epub” te zetten. Probeer het maar eens met https://mistynotes.nl/.epub. Weinig werk en heel leuk, als je al je gedichten of verhalen in een boekje wil hebben.